ทำไมหนอนกระทู้ข้าวโพดถึงระบาดหนักในช่วงฤดูฝน

เตรียมความพร้อมในการกำจัดหนอนกระทู้ข้าวโพดในช่วงหน้าฝนอย่างเหมาะสม

โดยหลายๆคนคงทราบกันดีว่าหนอนกระทู้ข้าวโพด (Fall Armyworm: Spodoptera frugiperda) คือ ศัตรูพืชที่จะสร้างความเสียหายรุนแรงต่อเกษตรกรผู้ปลูกข้าวโพดได้ทั่วโลก โดยเฉพาะในประเทศไทยที่มีการปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เป็นจำนวนมาก การระบาดของหนอนชนิดนี้พบได้ตลอดทั้งปี แต่จะรุนแรงเป็นพิเศษในช่วง ฤดูฝน ซึ่งเป็นช่วงที่สภาพอากาศเอื้อต่อการเจริญเติบโตของหนอน และ วงจรชีวิตของแมลงศัตรูพืชชนิดนี้อย่างมาก ดังนั้นบทความนี้จะพาไปรู้จักถึงสาเหตุที่แท้จริงว่าทำไมหนอนกระทู้ข้าวโพดถึงระบาดหนักในช่วงฤดูฝน พร้อมแนวทางในการป้องกัน และ จัดการอย่างถูกวิธี เพื่อช่วยให้เกษตรกรลดความเสียหาย และ เพิ่มประสิทธิภาพการผลิตได้อย่างยั่งยืน

มารู้จัก หนอนกระทู้ข้าวโพด ให้มากขึ้น

ก่อนอื่นต้องรู้ก่อนว่าหนอนกระทู้ข้าวโพดเป็นแมลงศัตรูพืชชนิดหนึ่งในวงศ์ Noctuidae ที่มีถิ่นกำเนิดจากทวีปอเมริกาใต้ ก่อนจะแพร่ระบาดไปทั่วโลก รวมถึงเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และ ประเทศไทยในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยลักษณะสำคัญของหนอนกระทู้ข้าวโพด คือ

• ตัวเต็มวัย เป็นผีเสื้อกลางคืน สีน้ำตาลอมเทา มีลายบนปีกคล้ายตัวอักษร Y
  
• ตัวหนอน มีลำตัวสีเขียว หรือ น้ำตาลเข้ม ด้านหลังมีลายเส้นขาวพาดยาว และ มีรูปตัว Y คว่ำบนหัว
  
• ระยะตัวหนอน ใช้เวลาประมาณ 1421 วัน โดยจะกินใบข้าวโพดตั้งแต่ระยะต้นกล้าจนถึงระยะออกฝัก
  
• วงจรชีวิต ใช้เวลารวมประมาณ 30 วัน และ ตัวเมียสามารถวางไข่ได้มากกว่า 1,000 ฟอง
  
  

ด้วยอัตราการขยายพันธุ์ที่รวดเร็ว และ ความสามารถในการเคลื่อนย้ายทางอากาศ หนอนกระทู้ข้าวโพดจึงกลายเป็นปัญหาระดับประเทศในหลายพื้นที่ของไทย

ปัจจัยที่ทำให้หนอนกระทู้ข้าวโพดระบาดหนักในช่วงฤดูฝน

หลายๆคนอาจสงสัยว่าทำไมฤดูฝนจึงเป็นช่วงที่หนอนกระทู้ข้าวโพดแพร่ระบาดอย่างรุนแรง ทั้งที่ฝนตกชุก และ สภาพดินเปียกน่าจะไม่เหมาะกับแมลงบางชนิด คำตอบอยู่ที่ ระบบนิเวศ และ สภาพแวดล้อมทางการเกษตร ที่เปลี่ยนแปลงไปในฤดูฝนนี้ ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อการเติบโตของหนอน เช่น 

1. ความชื้นในอากาศสูง
   ฤดูฝนมีความชื้นสัมพัทธ์ในอากาศสูงกว่า 70% ซึ่งเป็นสภาวะที่เหมาะสมต่อการฟักไข่ของหนอนกระทู้ข้าวโพด ซึ่งไข่จะสามารถอยู่รอด และ ฟักตัวได้รวดเร็วโดยไม่แห้งตายเหมือนในฤดูร้อน ทำให้จำนวนประชากรเพิ่มขึ้นหลายเท่าภายในเวลาไม่นาน
   
   
2. อุณหภูมิคงที่และเหมาะสมต่อการเจริญเติบโต
   หนอนกระทู้ข้าวโพดชอบอุณหภูมิอยู่ระหว่าง 2030°C ซึ่งเป็นช่วงอุณหภูมิเฉลี่ยของฤดูฝนในประเทศไทย จึงเอื้อต่อการเจริญเติบโตอย่างต่อเนื่องโดยไม่หยุดชะงัก
   
   
3. มีอาหารอุดมสมบูรณ์
   ฤดูฝนเป็นช่วงที่ข้าวโพดเริ่มปลูกกันอย่างแพร่หลายเพราะสภาพดินชุ่มน้ำ จึงเหมาะต่อการงอก หนอนกระทู้ข้าวโพดจึงมีแหล่งอาหารมาก ทั้งใบอ่อน และ ต้นอ่อนที่ย่อยง่าย ทำให้รอดชีวิต และ เติบโตได้ดี
   
   
4. การแพร่พันธุ์รวดเร็วในแปลงปลูกต่อเนื่อง
   ในบางพื้นที่เกษตรกรปลูกข้าวโพดต่อเนื่องโดยไม่เว้นช่วงพักแปลง ส่งผลให้หนอนกระทู้ข้าวโพดสามารถย้ายจากแปลงเก่ามายังแปลงใหม่ได้ทันที ทำให้วงจรการระบาดไม่สิ้นสุด โดยเฉพาะเมื่อมีฝนตกต่อเนื่อง หนอนจะมีโอกาสฟักไข่ และ แพร่พันธุ์ได้อย่างรวดเร็ว
   
   
5. ศัตรูธรรมชาติลดลง
   ช่วงฝนตกหนักต่อเนื่องอาจทำให้แมลงศัตรูตามธรรมชาติ เช่น แตนเบียน ด้วงกินหนอน หรือ แมงมุมที่ล่าหนอนลดจำนวนลง ส่งผลให้ระบบนิเวศไม่สมดุล หนอนกระทู้ข้าวโพดจึงขยายพันธุ์ได้โดยไม่มีตัวคุมประชากร

วิธีป้องกัน และ ควบคุมหนอนกระทู้ข้าวโพดในฤดูฝน

แม้ว่าหนอนกระทู้ข้าวโพดจะเป็นศัตรูพืชที่ควบคุมได้ยาก แต่สามารถป้องกัน และ ลดความเสียหายได้หากมีการจัดการอย่างถูกต้อง ดังนี้

1. ใช้วิธีการทางวัฒนธรรม (Cultural Control)
   ให้เกษตรกรปลูกข้าวโพดให้พร้อมกันในพื้นที่เดียวกัน เพื่อหลีกเลี่ยงการเป็นแหล่งอาศัยต่อเนื่องของหนอนกระทู้ข้าวโพด โดยเว้นช่วงพักแปลงปลูก (Crop Rotation) เพื่อหยุดวงจรชีวิตของหนอน จากนั้นให้ไถกลบซากพืชหลังเก็บเกี่ยว เพื่อทำลายหนอน และ ดักแด้ที่อยู่ในดิน และ ควรกำจัดวัชพืชรอบแปลง เพราะเป็นที่อยู่อาศัยของหนอนตัวอ่อน นั้นเอง
   
   
2. การใช้วิธีชีวภาพ (Biological Control)
   การใช้วิธีชีวภาพ เช่น การปล่อยแตนเบียนไข่ (Trichogramma spp.) เพื่อทำลายไข่หนอนกระทู้ข้าวโพด หรือ ใช้เชื้อรา หรือ แบคทีเรีย เช่น Bacillus thuringiensis (Bt) ซึ่งปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมการอยู่รอดของแมลงที่เป็นประโยชน์ในการกำจัดหนอนกระทู้ข้าวโพด เช่น ด้วงเต่าลาย แมงมุม เป็นต้น
   
   
3. การใช้สารเคมีกำจัดแมลง (Chemical Control)
   หากเกิดการระบาดที่รุนแรง ควรเลือกใช้สารเคมีที่ได้รับอนุญาต เช่น กลุ่มสไปโนซาด (Spinosad) หรือคลอแรนทรานิลิโพรล (Chlorantraniliprole) โดยพ่นเฉพาะช่วงที่พบหนอนกระทู้ข้าวโพดระยะเล็กๆ เพื่อให้ได้ผลสูงสุด และ ลดการดื้อยา
   
   โดยข้อควรระวัง เช่น ไม่พ่นเกินความจำเป็น , สลับกลุ่มสารเคมีเพื่อลดการดื้อยา และ ควรปฏิบัติตามคำแนะนำบนฉลากอย่างเคร่งครัด
   
   
4. การใช้เทคโนโลยีช่วยตรวจจับ
   ในปัจจุบันมีการใช้ กับดักฟีโรโมน เพื่อตรวจสอบการเข้ามาของผีเสื้อตัวเต็มวัย ซึ่งจะช่วยให้เกษตรกรสามารถคาดการณ์ช่วงการวางไข่ และ วางแผนควบคุมหนอนกระทู้ข้าวโพดได้ตรงจุดมากยิ่งขึ้น

โดยเมื่อเราพิจารณาปัจจัยทั้งหมด จะเห็นได้ว่า ฤดูฝน เป็นช่วงที่สภาพอากาศเหมาะสมต่อการขยายพันธุ์ของหนอนกระทู้ข้าวโพดอย่างยิ่ง ไม่ว่าจะเป็นความชื้น อุณหภูมิ หรือ แหล่งอาหารที่อุดมสมบูรณ์ หากไม่มีการป้องกันตั้งแต่ต้นฤดู การระบาดอาจขยายวงกว้างจนควบคุมยาก ดังนั้น เกษตรกรควรเตรียมรับมือด้วยการสำรวจแปลงเป็นประจำ ใช้วิธีชีวภาพร่วมกับเทคนิคการจัดการ และ การใช้สารเคมีอย่างมีความรับผิดชอบ เพื่อควบคุมหนอนกระทู้ข้าวโพดให้ได้ผล และ ยั่งยืนที่สุด ซึ่งหากต้องการใช้เคมีจึงควรเลือกยากำจัดที่ได้มาตรฐาน จากทาง บริษัท เคมแฟค จำกัด ซึ่งมีการนำเข้าผลิตภัณฑ์เคมีเกษตร และ ยากำจัดแมลงศัตรูพืช อาทิ ยาป้องกัน หรือ กำจัดเชื้อโรคต่างๆในพืช เช่น ทุเรียนใบไหม้ อีกทั้งยังมี ยาฆ่าแมลง ยากำจัดเพลี้ยไฟ ยาฆ่าหนอนกระทู้ข้าวโพด ยาคุมหญ้าในนาข้าว ยาฆ่าหญ้า และ ยาฆ่าหญ้าในนาข้าว ที่มีคุณภาพที่ผ่านมาตรฐาน ISO 9001 และ ISO/IEC 17025 รายแรกของไทย จึงมั่นใจได้ว่าผลิตภัณฑ์เคมีของเราสามารถป้องกันกำจัดแมลง โรคพืช วัชพืช ได้อย่างมีประสิทธิภาพอย่างแน่นอน

โรงงาน บริษัท เคมแฟค จำกัด
990 นิคมอุตสาหกรรมบางปู หมู่ 2
ต.บางปูใหม่ อ.เมืองสมุทรปราการ จ.สมุทรปราการ 10280
โทร. 02-709-2597-8 แฟกซ์: 02-709-6784

สำนักงาน บริษัท เคมแฟค จำกัด
68 ซ.เฉลิมพระเกียรติ ร.9 ซอย 34
แขวงหนองบอน เขตประเวศ กทม. 10250
โทร. 02-7267498-99 แฟกซ์: 02-709-6784